Węgiel aktywny od lat wykorzystywany jest w leczeniu biegunek i zatruć substancjami chemicznymi. Stosowały go nasze babcie, dziś nadal cieszy się dużą popularnością. Jak go stosować? Na co pomagają preparaty z węglem aktywnym?
Węgiel aktywy – co to jest?
Węgiel leczniczy wytwarzany jest z materiałów pochodzenia organicznego tj. drewno, torf, węgle kopalne czy skorupy orzechów, które są poddawane procesowi karbonizacji, a następnie aktywowane. Dzięki temu węgiel zyskuje silne właściwości adsorpcyjne, czyli wiąże cząsteczki na dużej powierzchni. Do stosowania węgla aktywnego zachęcają lekarze, ponieważ to środek bezpieczny, który ciężko przedawkować.
Jak działa węgiel aktywny?
Węgiel aktywowany stosowany jest do leczenia biegunek i różnego rodzaju zatruć pokarmowych. Dzięki właściwościom adsorpcyjnym wiąże w przewodzie pokarmowym różne substancje np. toksyny bakteryjne, bakterie, białko, niektóre leki oraz czynniki pobudzające perystaltykę jelit. Kolejne działanie, jakie wykazuje węgiel aktywny to ochrona błony śluzowej przewodu pokarmowego. Wskazany jest do leczenia nieżytów jelit oraz objawów nadmiernej fermentacji jelitowej. Warto wiedzieć, że węgiel nie wchłania się z przewodu pokarmowego, wydalany jest z kałem, który przybiera czarny kolor. Ma szerokie zastosowanie w kosmetyce, jest m.in. składnikiem wybielających past do zębów.
Kiedy stosować węgiel aktywny?
Węgiel aktywny najczęściej wykorzystywany jest jako lek na biegunkę oraz środek na zatrucia lekami i związkami chemicznymi tj. paracetamol, ibuprofen, kwas salicylowy, kwas mefenamowy, nikotyna, fenole, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, sole metali ciężkich itp. Nie jest skuteczny w leczeniu zatruć etanolem, metanolem, cyjankami, litem czy pochodnymi ropy naftowej. Wiele osób stosuje węgiel aktywny do leczenia biegunek różnego pochodzenia m.in. biegunek podróżniczych, wywołanych chemioterapią lub bakteriami. Węgiel może być również pomocny w łagodzeniu innych objawów zatruć pokarmowych tj. wzdęcia czy bóle brzucha. Problemy trawienne to nie jedyna sytuacja, w której można stosować węgiel. Przydaje się również do leczenia skaleczeń i ran, ponieważ ma działanie przeciwbakteryjne. Ze względu na działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i rozjaśniające jest wykorzystywany także w kosmetyce, m.in. do produkcji szamponów, pas do zębów, żeli do mycia i maseczek oczyszczających. Mogą go stosować osoby z cerą tłustą i trądzikową, zmniejsza wypryski, łagodzi stan zapalny. Węgiel aktywny wykorzystywany jest również zastosowanie w weterynarii. Jest pomocny w przypadku, kiedy wystąpi biegunka u psa lub kota. Wystarczy podać zwierzęciu 1-2 mg węgla aktywnego na kilogram masy ciała, 3 lub 4 razy na dobę, a problem powinien minąć. Jeżeli objawy nie ustępują, trzeba skonsultować się z weterynarzem.
Jak stosować węgiel leczniczy?
Węgiel aktywowany należy stosować zgodnie z ulotką informacyjną danego preparatu. Jest tam również podane, kiedy nie należy przyjmować preparatów węgla. Dawkowanie węgla aktywowanego jest uzależnione od wieku chorego oraz występujących objawów. Najczęściej zalecane dawki to:
- lekki zatrucie pokarmowe – u dzieci powyżej 12 roku życia i dorosłych w lżejszych zatruciach pokarmowych zaleca się 800–1200 mg kilka razy na dobę;
- poważne zatrucie – od 4 do 12,5 g w dawce jednorazowej, najlepiej w postaci wodnej zawiesiny. Ważne, aby środek podać jak najszybciej po spożyciu toksycznej substancji;
- biegunki – od 3 do 6 g do kilku razy na dobę. Aby przyśpieszyć działanie, lek można stosować w postaci zawiesiny wodnej;
Węgiel aktywowany wskazany jest dla dorosłych i dzieci powyżej 12 roku życia. Dawkowanie węgla leczniczego u młodszych dzieci powinno być skonsultowane z lekarzem lub farmaceutą. Jeżeli występuje biegunka u niemowlaka, węgla nie należy podawać bez sprawdzenia przyczyny problemu. Jeżeli lekarz wyrazi zgodę, węgiel najlepiej podać w postaci rozkruszonej, wymieszany z wodą. Po ustąpieniu biegunki warto zastosować suplementy, które wzmocnią organizm i pomogą nabrać sił.
Biegunka u dziecka czy zatrucie pokarmowe u dorosłego może pojawić się nagle, w najmniej oczekiwanym momencie. Jeżeli objawy nie są mocno nasilone, warto zastosować węgiel leczniczy i przekonać się o jego dobroczynnym działaniu.
