Stwierdzenie nabycia spadku to postępowanie, mające na celu określenie, kto i w jakiej części dziedziczy spadek po określonym spadkodawcy. Nabycie spadku jest stwierdzane przez sąd na wniosek osoby mającej w tym interes – np. majątkowy lub osobisty. Sprawdź, co jeszcze warto wiedzieć na ten temat!
Zgodnie z przepisami prawa, spadkobierca nabywa spadek w chwili jego otwarcia, czyli śmierci spadkodawcy. Czy wobec tego postępowanie spadkowe jest obowiązkowe? Czym jest stwierdzenie nabycia spadku? Kto może wnioskować o wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w naszym artykule.
Czym jest stwierdzenie nabycia spadku?
Stwierdzenie nabycia spadku to postanowienie wydane przez sąd, które wskazuje, komu i w jakiej części przypadł spadek oraz określa, czy dziedziczenie następuje na podstawie testamentu czy ustawy. Takie postanowienie jest jednocześnie formalnym potwierdzeniem praw do spadku. Można je wykorzystać w wielu różnych sytuacjach – np. przed sądem, bankiem (w przypadku chęci wypłaty pieniędzy z rachunku spadkodawcy) czy urzędem komunikacji (w sytuacji, gdy chcemy przerejestrować na siebie odziedziczony samochód). W celu uzyskania stwierdzenia nabycia spadku nie zawsze trzeba kierować sprawę do sądu. W niektórych przypadkach wystarczająca jest wizyta u notariusza, który sporządzi akt poświadczenia dziedziczenia. Sporządzenie i zarejestrowanie aktu poświadczenia dziedziczenia u notariusza nie jest jednak możliwe w sytuacji, gdy nabycie spadku następuje na podstawie testamentów szczególnych. W takiej sytuacji zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia nie będzie miał zastosowania i konieczne stanie się skierowanie sprawy na drogę sądową.
Czy postępowanie spadkowe jest obowiązkowe?
Zgodnie z przepisami prawa spadkowego, do dziedziczenia dochodzi w chwili otwarcia spadku (czyli śmierci spadkodawcy) a nie w momencie wydania przez sąd postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Dzieje się tak zarówno w sytuacji dziedziczenia ustawowego, jak i w przypadku, gdy spadkodawca pozostawił testament. W związku z tym nie ma potrzeby dokonywania żadnych formalności, aby stać się właścicielem praw, które wchodzą w skład spadku. Warto jedynie pamiętać, że bez przeprowadzenia stosownego postępowania spadkobierca nie będzie miał formalnego dowodu na to, że jest spadkobiercą i właścicielem określonych przedmiotów majątkowych. Taki dowód nie zawsze jest jednak potrzebny.
Kiedy warto skorzystać ze stwierdzenia nabycia spadku?
Zdarzają się sytuacje, w których za spadkobiercę uznaje się wyłącznie osobę, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku lub poświadczenie dziedziczenia. Taki dokument może się przydać do wykorzystania m.in. przed:
- Bankiem – w momencie, gdy chcemy wypłacić pieniądze, które zostały zgromadzone na rachunkach bankowych spadkodawcy;
- Nabywcą nieruchomości – bez przeprowadzenia postępowania spadkowego, w księdze wieczystej nieruchomości wchodzących w skład spadku będzie figurował zmarły i nikt inny nie będzie mógł zostać wpisany do tej księgi jako właściciel;
- Nabywcą rzeczy ruchomej (np. samochodu) – w momencie sprzedaży należy wykazać prawa do spadku;
- Dłużnikiem spadkodawcy – w sytuacji, gdy chcemy odebrać wierzytelność, która wchodzi w skład spadku;
- Urzędem komunikacji – w przypadku chęci przerejestrowania odziedziczonego samochodu na siebie. Zarejestrowanie samochodu na kogoś innego nie jest bowiem możliwe bez umowy sprzedaży albo przeprowadzenia postępowania spadkowego;
- Spółdzielnią mieszkaniową, sądem, otwartym funduszem emerytalnym i wieloma innymi instytucjami czy osobami.
Warto wspomnieć, że przeprowadzenie postępowania spadkowego staje się konieczne również w sytuacji, gdy majątek spadkowy jest zadłużony i spadkobiercy podejmują decyzję o odrzuceniu spadku. W takim przypadku należy niezwłocznie podjąć odpowiednie działania celem dopełnienia formalności związanych ze spadkiem.
Kto może wystąpić o wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku?
Według przepisów prawa spadkowego, wniosek o stwierdzenie nabycia spadku może złożyć każdy, kto ma w tym interes prawny. Na podstawie tego sformułowania można wskazać szerokie grono podmiotów. Interes prawny w stwierdzeniu nabycia spadku mają w szczególności:
- Spadkobiercy;
- Następcy prawni (spadkobiercy) spadkobierców.
Oprócz tego z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku mogą wystąpić m.in.:
- Osoby uprawnione do zachowku;
- Wierzyciele spadkodawcy (bez stwierdzenia nabycia spadku nie mogą oni dochodzić swoich należności na drodze sądowej);
- Wierzyciele spadkobiercy (brak postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku sprawia, że nie mogą oni zaspokoić wierzytelności, które przysługują im wobec spadkobiercy z odziedziczonego przez niego majątku spadkowego);
- Zapisobiercy;
- Nabywcy spadku lub udziału w spadku;
- Wykonawca testamentu;
- Kurator spadku;
- Współwłaściciele przedmiotów, które wchodzą w skład spadku.
Do powstania artykułu wykorzystano materiały ze strony: https://zachowek.biz.pl/sadowe-stwierdzenie-nabycia-spadku/.
