Tabletka „dzień po” to rodzaj antykoncepcji awaryjnej, czyli stosowanej w sytuacji, gdy doszło już do stosunku płciowego bez zabezpieczenia lub gdy inne metody antykoncepcji zawiodły. Bardzo często jest mylnie uważana za sposób na usunięcie wczesnej ciąży przez co jej zażycie może budzić wiele obaw i kontrowersji. W rzeczywistości zadaniem tabletek „dzień po” jest uniemożliwienie procesu zapłodnienia. W jaki dokładnie sposób działają tabletki dzień po? Czy są bezpieczne dla zdrowia i czy konieczne jest posiadanie recepty na ich wykupienie?
Czym jest tabletka „dzień po”?
Tabletka „dzień po” to potoczna nazwa dla preparatów z grupy awaryjnej antykoncepcji hormonalnej. Są to doustne preparaty, które jako substancję czynną zawierają duże stężenie hormonów. Obecnie na rynku dostępne są dwa rodzaje tych preparatów. Do pierwszej grupy zaliczamy tabletki jednoskładnikowe, które zawierają lewonogestrel (np. preparat Escapelle) lub octan uliprystalu (np. preparat EllaOne). Do drugiej grupy zaliczamy preparaty złożone, tak zwane dwuskładnikowe, które składają się z estrogenu i progestagenu. Oba rodzaje tabletek „dzień po” charakteryzują się podobną skutecznością oraz bezpieczeństwem stosowania.
Jak działają tabletki „dzień po”?
Antykoncepcja awaryjna jest bardzo często mylnie uważana za środki wczesnoporonne. W rzeczywistości preparaty te nie mają wpływu na istniejący zarodek ludzki. Jeżeli kobieta zaszła już w ciąże, to antykoncepcja nie będzie miała na nią wpływu. Kobieta przed przyjęciem leku powinna upewnić się, że nie jest w ciąży. Tabletki „dzień po” nie są również zalecane kobietom karmiącym piersią. Zatem w jaki sposób tabletki „dzień po” wpływają na nasz organizm? Otóż głównym zadaniem tych tabletek jest całkowite zahamowanie lub opóźnienie owulacji. Endometrium ulega zmianom, które sprawiają, że zagnieżdżenie się w nim zarodka jest mocno utrudnione. Dodatkowo zmianie może ulec również konsystencja śluzu obecnego w drogach rodnych kobiety przez co plemniki będą miały mniejsze możliwości poruszania się. U kobiety, która zastosowała tabletkę „dzień po” krwawienie miesiączkowe powinno wystąpić naturalnie, zgodnie z jej cyklem miesiączkowym. Dopuszczalne jest jednak kilkudniowe przyśpieszenie lub opóźnienie krwawienia.
Dostępność antykoncepcji awaryjnej
Wykupienie jakiegokolwiek preparatu zaliczanego do grupy antykoncepcji awaryjnej wymaga posiadania recepty. Tak więc, w jak najkrótszym czasie od odbycia stosunku płciowego podczas którego mogło dojść do zapłodnienia, należy udać się na konsultacje lekarską. Receptę może wystawić każdy lekarz. Dzięki temu nie ma konieczności umawiania wizyty do specjalisty, a wystarczający będzie kontakt z lekarzem rodzinnym w przychodni lub z lekarzem pełniącym dyżur w Nocnej i Świątecznej Opiece Zdrowotnej. Z wystawioną receptą należy udać się do apteki celem wykupienia leku. Jeżeli na którymś etapie spotkamy się z odmową (wystawienia recepty lub wydania leku na podstawie wystawionej recepty) z powodu klauzuli sumienia, to pamiętajmy, że personel medyczny ma obowiązek wskazać nam miejsce, w którym pomoc medyczna zostanie nam udzielona.
Skuteczność tabletek
Aby zwiększyć skuteczność antykoncepcji awaryjnej należy przyjąć ją możliwie w jak najkrótszym czasie od odbytego stosunku. W zależności od preparatu maksymalny czas na przyjęcie tabletki to 3 lub 5 dni. Skuteczność antykoncepcji awaryjnej wynosi od 97 do 99%, tak więc może być uznana za bardzo skuteczną metodę zapobiegania zajścia w ciąże. Skuteczność może zostać obniżona, jeżeli pacjentka boryka się z problemem otyłości. Antykoncepcja awaryjna nie powinna być stosowana częściej niż raz w danym cyklu miesiączkowym.
————
Źródła:
www.ellaone.co.uk
www.escapelle.com
www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/emergency-contraception
www.plannedparenthood.org/learn/morning-after-pill-emergency-contraception/whats-plan-b-morning-after-pill
