Złoto Tychów

Nieustannie od niemal 400 lat w tyskim browarze warzone jest piwo. Na przeszkodzie tego procesu nie stanęła żadna wojna, pożary czy nawet okres, w którym Polska zniknęła z mapy. Browar z biegiem lat stawia na nowoczesność, jednak fundamentem jest pasja i tradycja, której kultywacja sprawia, że piwo Tyskie, znajduje się w czołówce nie tylko na polskim, ale i zagranicznych rynkach.

Na nowo

W piątek 4 października odbyło się uroczyste otwarcie nowego Muzeum Tyskich Browarów Książęcych, stanowiącego integralną część browaru. Zwiedzanie przygotowanej wystawy to prawdziwa podróż w czasie przez cztery wieki warzenia „złota Tychów”. Ekspozycja prowadzi gości przez dziesięć epizodów z wybranych setek lat działalności. Wśród swoistych kamieni milowych wyróżnić trzeba początki browaru w XVII wieku, spektakularny wręcz rozwój w drugiej połowie XIX i początkach XX, rozbudowę i modernizację kompleksu, podbój europejskich rynków, czy szereg udogodnień dla pracowników. Nie zapomniano o hucznie obchodzonym jubileuszu 300-lecia, trudnych latach II wojny światowej i późniejszym okresie upaństwowienia, już bez książęcej korony na etykiecie, który jednak zaowocował powstaniem Technikum Browarniczego. To wreszcie powrót w wielkim stylu – wraz z przejściem w nowe milenium, co przypieczętowane zostało słynnymi kampaniami reklamowymi – tzw. piwnymi Oskarami dla Tyskiego. Co niezwykle istotne, wiele miejsca na ekspozycji poświęcono całym pokoleniom ludzi, którzy tu żyli i pracowali.

– Mamy tutaj wszystkie składniki porywającej opowieści: skromne początki i dynamiczny rozwój, trudne momenty i wielkie sukcesy, cichych bohaterów i wybitne osobowości, wreszcie lokalność zestawioną z wielkim światem. Dlatego dzieje Tyskich Browarów Książęcych zasługują na nowoczesną, nietuzinkową oprawę. Chcieliśmy, by zwiedzanie Muzeum było czymś więcej niż oglądaniem – doświadczeniem, które na długo pozostanie w pamięci. Nowe Muzeum stanowi dopełnienie naszej wyjątkowej w skali kraju oferty, umożliwiając zwiedzającym poznanie pełnej historii Tyskich Browarów Książęcych, zarówno w ramach ekspozycji o historii tego miejsca, jak i również nowoczesnego browaru, będącego perłą w koronie Kompanii Piwowarskiej – mówił Igor Tikhonov, prezes zarządu Kompanii Piwowarskiej.

– To wyjątkowy dzień. Ekspozycja w Muzeum prowadzi nas śladami historii, historii niezwykle zawiłej i burzliwej. Browar był tutaj zanim powstało nasze miasto. Jest jego integralną częścią, pewnym symbolem i niemal obowiązkowym punktem odwiedzających Tychy. Cieszę się, że Kompanii zależy nie tylko na tym, by produkować piwo, ale przede wszystkim na kultywowaniu tradycji. To ukłon w stronę tyskiej społeczności – mówił w czasie otwarcia prezydent Maciej Gramatyka.

Okrągły piwny świat

Twórczynią ekspozycji jest Matylda Sałajewska, która tyski browar po raz pierwszy odwiedziła sześć lat temu. Wystawę opracowała, opierając ją na trzech filarach: ciągłości, spotkaniu tradycji z nowoczesnością i składnikach – nie tylko tych niezbędnych do przygotowania piwa, czyli wodzie, słodzie, chmielu i drożdżach, ale najważniejszym elemencie – człowieku, a nawet całych pokoleniach, które od 1629 roku pracowały w browarze.

– Piwny świat jest okrągły – świadczą o tym choćby butelki, kufle czy beczki. Ten kształt symbolizuje równość i wspólnotę, zaś podążając wyznaczoną trasą zwiedzania, dodatkowo można odtworzyć symbol nieskończoności. To z kolei znak trwałości Tyskich Browarów Książęcych, wielowiekowej historii, która przecież toczy się dalej. By pokazać ten świat, wykorzystaliśmy oryginalny koncept cylindrów, w których zamknięte są poszczególne wątki historii browaru – tłumaczyła Matylda Sałajewska, projektantka ekspozycji.

Goście mogą zwiedzać Muzeum bez przewodnika, rezerwacji i ograniczeń wiekowych (dzieci i młodzież do 18. roku życia tylko w towarzystwie pełnoletniego opiekuna) w cenie 19 zł (bilet normalny) lub 10 zł (bilet ulgowy). Placówka jest czynna od wtorku do niedzieli w godz. 12 -20. Pełna oferta Centrum Wycieczkowego Tyskich Browarów Książęcych obejmuje również wycieczkę po zabytkowym browarze z przewodnikiem, która może być rozszerzona o wizytę w części rozlewniczej, gdzie można obserwować pracę nowoczesnych linii do nalewania piwa do puszek i butelek szklanych. To niezwykła okazja, by na własne oczy zobaczyć perłę architektury przemysłowej XIX wieku, a zarazem działający browar, który korzysta z najnowszych urządzeń i technologii.

Rys historii

Tyskie Browary Książęce należą do prestiżowego Szlaku Zabytków Techniki, a architektoniczne walory browaru w naszym mieście doceniane są nie tylko w Polsce. Kompania Piwowarska składa się z trzech browarów o wieloletniej tradycji, jednak jak podkreśla Igor Tikhonov, prezes zarządu Kompanii Piwowarskiej, to tyski obiekt jest prawdziwą perłą w koronie firmy. 400-letnia działalność odegrała znaczącą rolę w dziejach Tychów i Górnego Śląska. Z jednej strony dziewiętnastowieczna industrialna architektura, z drugiej – imponujące innowacyjne technologie, które sprawiają, że rocznie można wyprodukować tu nawet 7 milionów hektolitrów piwa.

Sam browar został założony w 1629 roku z inicjatywy rodu Promnitzów jako browar folwarczny. Przez pierwsze sto lat działalności zaspokajał głównie lokalne zapotrzebowanie na piwo. Przełomem był rok 1861, kiedy to rozpoczęła się rozbudowa browaru. W skład ówczesnego kompleksu weszły między innymi warzelnia, chłodnia, słodownia ze strychem na jęczmień i jedna z pierwszych w Europie przemysłowa lodownia. Browar miał własną bocznicę kolejową i oświetlenie elektryczne, zaledwie 11 lat po wynalezieniu żarówki. Druga połowa XIX i początek XX wieku to czas wielkich sukcesów. Rozpoczęto bowiem warzenie złocistego lagera, który podbił europejskie rybki, a produkcja sięgnęła 10 milionów litrów. Browar i jego otoczenie rozrosły się do rozmiarów miasteczka. Swoje zatrudnienie znalazły tu całe pokolenia piwowarów. Za wszystkim stała postać księcia Jana Henryka XI Hochberga – przedsiębiorczego wizjonera, któremu browar zawdzięcza swoje odrodzenie i rozkwit, a także nazwę.

W czasie II wojny światowej Tyskie Browary Książęce znalazły się pod zarządem niemieckim. Warzone było wówczas piwo dla wojska – Wehrmachtsbier. Po ustaniu działań wojennych produkcja ruszyła już w 1945 roku, jednak rok później browar został upaństwowiony, a z etykiet na dobre kilka dekad zniknęła książęca korona. W okresie PRL-u zanotowano stopniowy wzrost produkcji i kolejne modernizacje, ale na następną wielką zmianę, trzeba było poczekać.

W 1999 roku z połączenia Tyskich Browarów Książęcych i Lech Browar Wielkopolski powstała Kompania Piwowarska. Warzone wówczas Tyskie Gronie stało się jednym z ulubionych piw Polaków, zdobywając prestiżowe nagrody branżowe.

Dokładną historię można prześledzić na nowo otwartej ekspozycji. Wystawa angażuje i oddziałuje na wszystkie zmysły odbiorcy, dzięki multimediom i elementom interaktywnym. Imponuje zarówno treścią, jak i formą – bo choć narracja sięga niemal cztery stulecia wstecz, a samo Muzeum mieści się w zabytkowych murach, to ma ambicję, by sposób opowiadania był na miarę XXI wieku.