W Szpitalu Miejskim w Tychach znajduje się odział, który jest ewenementem na mapie ofert medycznych w naszym kraju. Mowa tutaj o Oddziale Klinicznym Pediatrii, Otyłości Dziecięcej i Chorób Metabolicznych Kości. Jego twórca i ordynator prof. Paweł Matusik przybliżył nam specyfikę i wyjątkowość oddziału.
Truizmem jest już mówienie o tym, że otyłość dziecięca jest ogromnym problemem. Mamy w tej chwili epidemię otyłości. Co trzecie dziecko w Polsce ma nadwagę albo choruje na otyłość. Natomiast jeżeli spojrzymy na mapę Polski, zobaczymy, że ośrodków, które zajmują się tą chorobą, po prostu nie ma. – Formalnie oczywiście powinni się zajmować diagnostyką i prewencją otyłości lekarze rodzinni, ale na przykład raport NIK wykazał, że nie jest diagnozowana w podstawowej opiece zdrowotnej. Jeżeli nie jest diagnozowana, to nie jest również leczona – zauważa prof. Paweł Matusik. – Wyniki, pokazujące problem z otyłością, przedstawiane są przez ośrodki naukowe. To nie są dane, które pozyskujemy z NFZ. Przez te wszystkie lata nie wykształciła się na tyle silna grupa lekarzy, którzy uzyskaliby status specjalistów w tej konkretnej dziedzinie, przez co na rynku nie ma oferty dla dzieci zmagających się z otyłością. Co warte podkreślenia NFZ nie refunduje porad dietetycznych w podstawowej opiece zdrowotnej – dodaje.
Jak tłumaczy prof. Matusik, pacjent, u którego zdiagnozowano otyłość, kolokwialnie mówiąc, ma problem. Co zrobić dalej? Otyłość dziecięca może prowadzić do wielu powikłań m. in. nadciśnienia tętniczego, stanów przedcukrzycowych i cukrzycy lub problemów z wątrobą. Potrzebne jest tworzenie poradni i edukowanie lekarzy, żeby zaczęli tą chorobą się zajmować, rozpoznawać, leczyć. Stąd powstał pomysł, aby na bazie Oddziału Pediatrycznego w Tychach powstał Oddział Kliniczny Pediatrii, Otyłości Dziecięcej i Chorób Metabolicznych Kości. Oddział dziecięcy dzieli się na dwa pododdziały: dzieci młodszych do lat 3 oraz dzieci starszych, gdzie hospitalizowane są dzieci i młodzież do 18 roku życia. Pełni permanentny ostry dyżur przez 7 dni w tygodniu, udzielając porad i lecząc m. in. schorzenia wieku dziecięcego dotyczące układu oddechowego, przewodu pokarmowego czy układu nerwowego. Oddział dysponuje również nowoczesną pracownią densytometrii, zajmującą się oceną gęstości mineralnej kości. Tego typu pracowni jest zaledwie kilka w całej Polsce. Densytometria bada również skład ciała w tym masę tkanki tłuszczowej i mięśniowej. Codziennie dostępny jest pedagog, który prowadzi zajęcia szkolne z pacjentami. Pomocą służy także psycholog oraz dietetyk. – Oferujemy możliwość przebywania opiekuna wraz z dzieckiem podczas hospitalizacji – tłumaczy ordynator.
Tyski oddział świadczy oczywiście usługi czysto medyczne, ale jednocześnie prowadzi edukację studentów Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. – Nie jesteśmy tylko oddziałem pediatrycznym, ale oddziałem klinicznym Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Można zatem powiedzieć, że do Tychów wróciła uczelnia. Przede wszystkim dzięki dobrej woli ze strony dyrekcji Szpitala Miejskiego w Tychach stworzyliśmy zespół wielodyscyplinarny. Konsultujemy naszych pacjentów i, jeżeli jest taka potrzeba, kierujemy ich do krótkich pobytów szpitalnych. Są to pobyty terapeutyczno-diagnostyczne, podczas których mamy więcej czasu na to, żeby porozmawiać z dzieckiem, z jego rodzicami i rozpocząć terapię. Wykonujemy oczywiście wszystkie niezbędne badania diagnostyczne na miejscu. Oceniamy, czy pacjent oprócz otyłości, ma jeszcze inne powikłania i problemy.
Otyłość jest dość specyficzną jednostką chorobową, której leczenie w dużej mierze zależy od pacjenta i jego rodziny. Najlepszy zespól lekarzy nie jest w stanie zagwarantować wyników, jeśli pacjent nie wykaże odpowiedniego nastawienia. – Oczywiście cały czas buduję nasz zespół, aby każdy nasz pacjent i rodzic, który chce z nami współpracować, miał jak największe szanse na pokonanie choroby. Niestety z racji tego, że jesteśmy jedną z niewielu tego typu jednostką w kraju, terminy oczekiwania zwłaszcza do przyklinicznej Poradni Metabolicznej sięgają wielu miesięcy. Przyjeżdżają do nas pacjenci z Krakowa, Lublina, Kalisza, Rzeszowa czy Warszawy. Co tylko potwierdza potrzebę istnienie takiego oddziału, jak nasz – podkreśla prof. Paweł Matusik.
Prof. Paweł Matusik zajmuje się problemem otyłości dziecięcej od ponad 20 lat. Wcześniej pracował w Górnośląskim Centrum Zdrowia Dziecka. Powołał do życia Polskie Towarzystwo Otyłości Dziecięcej. Jest również konsultantem wojewódzkim do spraw pediatrii. Specjalista pediatra i endokrynolog. Kierownik Oddziału Klinicznego Pediatrii, Otyłości Dziecięcej i Chorób Metabolicznych Kości Wydziału Nauk Medycznych w Katowicach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Autor licznych publikacji poświęconych różnym aspektom otyłości wieku rozwojowego. Przewodniczący komitetów naukowych i organizacyjnych konferencji krajowych i międzynarodowych o tematyce związanej z otyłością dziecięcą.
Kamil Peszat
