Na raka piersi umiera w Polsce co roku około 5 tys. kobiet. Wielu niepotrzebnych śmierci można by uniknąć, gdyby samobadanie piersi stanowiło rutynowe działanie każdej dorosłej kobiety. W jaki sposób i jak często badać piersi? Czy rzeczywiście samobadanie pozwala na wykrycie nieprawidłowości we wczesnym stadium choroby nowotworowej? Jeśli chcesz poznać odpowiedzi na te pytania, przeczytaj poniższy tekst.
Czy każda wyczuwalna zmiana to rak?
Choć na raka piersi umiera w Polsce ciągle zbyt dużo kobiet, to jednak warto wiedzieć, że większość zmian w piersiach ma charakter łagodny. Aż 75 % stanowią torbiele, włókniaki oraz tłuszczaki. Oczywiście każdą zmianę powinien zbadać lekarz onkolog, który potwierdzi jej charakter, a także wdroży odpowiednie leczenie.
Co ciekawe, 80% wszystkich wykrywanych zmian stanowią nieprawidłowości zaobserwowane przez same kobiety lub ich partnerów. Niestety, Polki badają piersi jeszcze zbyt rzadko. Najczęściej spowodowane jest to obawą o wykrycie zmian zbyt późno, żeby leczenie dało korzystne efekty. Tymczasem samodzielne badanie piersi przy pewnej wprawie i stałej obserwacji, pozwala na wykrycie bardzo niewielkich nieprawidłowości, które dają szansę na pełne wyleczenie.
Guzy nowotworowe piersi rozwijają się powoli – żeby zmiana osiągnęła wielkość 2 cm, musi minąć około 8 lat. Wyczucie w badaniu palpacyjnym guza o wielkości 1 cm jest stosunkowo łatwe – taka zmiana daje pacjentce jeszcze wiele czasu na działanie, zanim będzie zbyt późno, żeby uratować własne życie.
Na co zwrócić uwagę przy samobadaniu piersi?
Podczas samobadania kobieta może wykryć w piersi guzy lub zgrubienia, a także zaobserwować zmianę kształtu i symetrii piersi. Wykrycie zmiany nowotworowej nie jest trudne – większość z nich ma postać guzów organicznych, bezbolesnych i łatwo wyczuwalnych palcami dłoni. Jeśli guzek ma mniej niż 2 cm, a przy tym nie obserwuje się przerzutów do węzłów chłonnych, szanse na wyleczenie są duże.
Rak w pierwszym stadium rozwoju to 90% szans na długotrwałe wyleczenie i to w sposób pozwalający na uniknięcie amputacji piersi.
Dlaczego samobadanie piersi?
Samobadanie piersi nie jest skomplikowane, jeśli wiadomo, jak je przeprowadzić. Kobiety obawiają się jednak, że nie wykonują go dobrze, a tym samym szanse na wykrycie nieprawidłowości mają niewielkie. Wolą poddać się USG, mammografii czy badaniu piersi przez lekarza ginekologa. Choć oczywiście regularne badania mammograficzne, ultrasonograficzne i palpacyjne przeprowadzane przez lekarza są potrzebne, to jednak warto raz jeszcze przypomnieć, że 80% zmian wykrywanych jest przez pacjentki. Oznacza to po pierwsze, że samobadanie nie jest trudne, a po drugie, że daje bardzo dobre rezultaty.
Jak przeprowadzić samobadanie piersi krok po kroku?
- Zdecyduj się na metodę samobadania. Do wyboru masz:
- wykonywanie ruchów kolistych w kierunku od brodawki na zewnątrz piersi;
- wykonywanie ruchów promienistych od brodawki na zewnątrz piersi;
- badanie piersi z góry na dół od strony lewej do prawej lub odwrotnie.
- Obejrzyj piersi przed lustrem:
- z rękami założonymi za głowę;
- z rękami opuszczonymi wzdłuż ciała;
- z rękami opartymi na biodrach (dość mocno, tak żeby spowodować napięcie mięśnia piersiowego).
- W każdej z tych pozycji obserwuj symetrię piersi oraz ich kształt.
- Zbadaj piersi palpacyjnie jedną z obranych metod w pozycji stojącej – możesz to zrobić np. pod prysznicem.
- Połóż się na plecach i wykonaj badanie palpacyjne ponownie.
- Na koniec ściśnij każdą z brodawek i obserwuj, czy nie wydobywa się z niej jakaś wydzielina.
Jak często przeprowadzać samobadanie piersi?
Samobadanie piersi warto rozpocząć po zakończeniu rozwoju organizmu, najlepiej około 20 roku życia. Od tego czasu, regularnie co miesiąc należy samodzielnie badać piersi. Dobrze jest wybrać okres między 6 a 9 dniem cyklu. Podczas miesiączki piersi mogą być zbyt drażliwe i obolałe, żeby przeprowadzić rzetelnie samobadanie. Podobna drażliwość jest charakterystyczna dla wielu kobiet w drugiej części cyklu, już po owulacji.
Początkowo badanie może zająć kilkanaście minut, jednak dzięki wprawie czas ten zostanie szybko zredukowany do zaledwie kilku minut w miesiącu. Właśnie tyle wystarczy często, żeby uniknąć śmierci z powodu raka piersi.
