Pacjentom chorym na przewlekłe, postępujące, nieuleczalne, śmiertelne choroby NFZ zapewnia pomoc socjalną. Kiedy choroba wchodzi w stadium terminalne, mogą oni bezpłatnie skorzystać ze wsparcia hospicjum. Ta forma opieki nie pozwala oczywiście wyleczyć schorzenia. Świadczenia zapewniają jednak poprawę jakości życia.
Warto wiedzieć, jakie formy może przybierać pomoc tego rodzaju. Szczególnie, że już samo nazewnictwo dotyczące medycyny paliatywnej może być mylące.
Opieka paliatywna i hospicyjna. Czym się różnią?
Sformułowania opieka paliatywna i opieka hospicyjna są stosowane zamiennie. Pierwsze określenie nawiązuje do sposobu zapewniania pomocy i stojących za tym założeń. Słowo „paliatywny” pochodzi od łacińskiego „paliatus”, co w medycynie oznacza „łagodzący oznaki choroby”. Źródeł tego słowa upatruje się również w angielskim „palliate”, czyli załagodzić lub ulżyć. Przymiotnik hospicyjny dotyczy zaś miejsca. Hospicja to instytucje, które zapewniają pomoc paliatywną.
Podobnie nierozerwalne ze sobą są sformułowania „opieka paliatywna” i „medycyna paliatywna„. Czasem jedynie ktoś pokusi się o rozróżnienie ich z uwagi na zasób wiedzy, który się z nimi wiąże. Medycyna paliatywna to specjalizacja, jak sama nazwa wskazuje, medyczna. Z kolei sprawowanie opieki paliatywnej teoretycznie nie wymaga znajomości zagadnień medycznych.
Hospicja mogą zapewniać pomoc w warunkach domowych i stacjonarnych.
Opieka paliatywna często jest sprawowana w placówkach stacjonarnych. W takim wypadku pacjent przebywa w hospicjum na stałe. W tym czasie ma zapewnioną całodobową pomoc zespołu medycznego. Wiele osób wybiera tę formę wsparcia ze względu na związane z tym poczucie bezpieczeństwa. W praktyce okazuje się jednak, że współczesny stan wiedzy pozwala zapewnić większości pacjentów profesjonalną opiekę także poza terenem ośrodków.
Ośrodki i poradnie medycyny paliatywnej prowadzą zwykle darmową wypożyczalnię sprzętu medycznego. Dzięki temu możliwe jest zorganizowanie hospicjum domowego w miejscu pobytu chorego. W warunkach domowych chory ma dostęp do tych samych specjalistów, co podopieczni placówek stacjonarnych. Co ważne, rodzina pacjenta dysponuje też numerem telefonu, pod którym mogą otrzymać pomoc przez całą dobę.
Jakie są formy wsparcia pacjentów w opiece paliatywnej?
Zespoły hospicyjne nie składają się wyłącznie ze specjalistów medycznych. Lekarz, który zarządza ordynacją leków i decyduje o zaleceniu konkretnych zabiegów, ma oczywiście głos decyzyjny w wielu kwestiach. Podobnie jak pielęgniarki, które zajmują się pacjentem na co dzień.
Podopieczni hospicjum mają też zapewnione wsparcie rehabilitantów i fizjoterapeutów. Pomagają oni zapobiegać powikłaniom i łagodzić somatyczne objawy choroby poprzez odpowiednie ćwiczenia. Co ważne, utrzymują pacjentów w jak największej sprawności, co umożliwia im lepsze wykorzystanie swoich ostatnich miesięcy. Hospicja zatrudniają również psychologów, którzy wspierają całą rodzinę w trudnym okresie życia. Jeśli pacjent jest wierzący, może też liczyć na spotkania z osobą duchowną.
W hospicjach pracują także pracownicy socjalni. Służą oni radą dotyczącą dostępnych świadczeń. Pomagają też przy załatwianiu formalności urzędowych. Do zespołu hospicjum należy również wliczyć wolontariuszy, którzy odciążają rodzinę pacjenta w razie potrzeby.
