W Sądzie Rejonowym w Tychach działają tzw. „zielone pokoje”, w których prowadzone są spotkania informacyjne na temat mediacji, mające na celu przybliżenie polubownego sposobu rozwiązywania konfliktów. To zdecydowanie tańsza i szybsza (od postępowania sądowego) alternatywa. Dyżury mediatorów odbywają się codziennie w godzinach urzędowania sądu w pokoju nr 317 na trzecim piętrze. Na spotkania informacyjne nie trzeba się wcześniej umawiać i są one bezpłatne.
Rozmowa najważniejsza
Uregulowanie prawne mediacji w Polsce zostało już wprowadzone w latach 90. XX wieku, jednak dopiero stosunkowo niedawno stały się popularne w polskich sądach, gdzie zaczęły powstawać „zielone pokoje”. Jest to miejsce mniej formalne, gdzie przy okrągłym stole strony mogą swobodnie rozmawiać w obecność mediatora. – To forma komunikacji swobodnej, której nie obowiązuje procedura sądowa. Strony nie muszą przejmować się protokołem i mogą mówić swoim naturalnym językiem – wyjaśnia mediator Magda Dzieciuchowicz. – Oczywiście porządku rozmów pilnuje mediator i jeżeli strony konfliktu zdecydują się na taką próbę rozwiązania konfliktu, zadaniem mediatora jest czuwanie nad wypracowaniem rozwiązania satysfakcjonującego obie strony, które później zostaje przedstawione sądowi, który to ugodę zatwierdza. Mediator nigdy nie reprezentuje interesu żadnej ze stron, zachowując równowagę pomiędzy wszystkimi uczestnikami mediacji oraz czuwa nad prawidłowością i wykonalnością wypracowanego rozwiązania – dodaje.
Jeżeli takiego nie uda się osiągnąć, to wszystko co zostało powiedziane lub zaproponowane podczas wspólnej pracy nie może być wykorzystane przez żadną ze stron w sądzie, ponieważ mediacje są poufne– To jest ogromna zaleta mediacji – strony, czyli po prostu ludzie, mogą się ze sobą spotkać na neutralnym gruncie i porozmawiać. Często w osiągnięciu porozumienia brakuje właśnie tych rozmów, a ludzie pierwszy raz mają okazję to zrobić. Strony przecież nie idą do sądu osiągnąć porozumienie, lecz walczyć i wygrać. Zdarza się, że środkiem ciężkości konfliktów, które lądują na sali rozpraw, są silne emocje, które nie otrzymały odpowiedniego ujścia. Podczas mediacji wspólnie próbujemy tym emocjom dać ujście w stronę, która prowadzi do rozwiązania – wyjaśnia Magda Dzieciuchowicz.
Na dowolnym etapie
Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego sąd może skierować strony do mediacji na każdym etapie postępowania. Mediacji nie stosuje się w sprawach rozpoznawanych w postępowaniach upominawczym oraz nakazowym, chyba że doszło do skutecznego wniesienia zarzutów. Zeszłoroczne zmiany przewidują sytuację, w której sędzia na dowolnym etapie postępowania może pouczyć strony o tym, w jakim kierunku pójdzie rozstrzygnięcie. Nie jest to obligatoryjne, ale może być dodatkową motywacją do ewentualnej ugody. – Już na pierwszej rozprawie sąd może skierować sprawę do mediacji. Strony po spotkaniu mogą z nich zrezygnować, jednak w większości przypadków takie rozwiązania znajdują swój szczęśliwy finał. Przecież nikomu nie zależy, kolokwialnie mówiąc, na „ciąganiu się po sądach” tylko na rozwiązaniu problemu. W dalszym ciągu w Polsce za mało spraw trafia do mediacji, chociaż są szybszą i tańszą opcją – zauważa Dzieciuchowicz. Jeżeli sprawa trafiła już do sądu wtedy strony same mogą prosić sąd o skierowanie jej do mediacji. Można to zrobić na każdym etapie postępowania – przed i w trakcie, pisemnie, bądź ustnie podczas rozprawy.
Taniej, szybciej, lepiej
Niezaprzeczalną zaletą mediacji jest czas jej trwania. Często rozwiązanie wypracowuje się podczas kilku godzinnych sesji. W perspektywie ciągnącej się latami sprawy może to być przeważający atut. Ale nie jedyny, gdyż mediacje są też po prostu tańsze. Opłaty sądowe bywają wysokie. Sama opłata stała zależna jest od wysokości przedmiotu sporu, i tak do 500 zł opłata wynosi 50 zł, ale już przy kwocie 15 do 20 tys. zł zapłacić trzeba 1000 zł. Do tego doliczyć należy honorarium osoby reprezentującej przed sądem, które może wynieść wielokrotność wspomnianych opłat. W sytuacji rozwiązania problemu podczas mediacji strony otrzymują zwrot kosztów rozprawy, jeżeli porozumienie wypracowano przed pierwszą rozprawą, jeżeli w trakcie procesu – otrzymają zwrot 3/4 opłaty sądowej. Jeżeli strony wzięły dział w mediacji przed wszczęciem procesu wtedy opłata stała obniża się o 2/3.
Jest jeszcze jedna ogromna przewaga mediacji nad rozprawą sądową. Wypracowane porozumienie oznacza, że obie strony są zadowolone i akceptują jego warunki. W przypadku wyroku sądu może on po prostu nie być przez stronę przestrzegany. Po latach trwania sprawy może być to druzgocące.
Dyżury mediatorów w Tychach
Mediator Joanna Chat Budynek Sądu Rejonowego w Tychach, ul. Budowlanych 33 p. 317 (III piętro) 503 753 825; 32 32 33 205 joanna.chat@agere-de.pl Dyżur: środy w godzinach 10:00 – 13:30 w ramach „Zielonych pokoi” II środa miesiąca w godzinach 12.30 – 14.30 w ramach Punktu Mediacyjnego Zakres spraw: cywilne, gospodarcze, pracy
Mediator Bartosz Sapota Budynek Sądu Rejonowego w Tychach, ul. Budowlanych 33 p. 317 (III piętro) 733 785 420; 32 32 33 205 bartosz.sapota@tychy.sr.gov.pl Dyżur: każdy piątki w godzinach 10.30 – 12.00 w ramach „Zielonych pokoi” wtorki w godzinach 10.00 – 13.00 w ramach Punktu Mediacyjnego Zakres spraw: cywilne, gospodarcze, pracy, rodzinne
Mediator Magda Dzieciuchowicz Budynek Sądu Rejonowego w Tychach, ul. Budowlanych 33 p. 317 (III piętro) 603 653 835; 32 32 33 205 magdadzieciuchowicz@gmail.com Dyżur: czwartki w godzinach 9.00 – 14.00 Zakres spraw: cywilne, gospodarcze, rodzinne, ds. nieletnich, rówieśnicze
Mediator Dorota Wyleżoł Budynek Sądu Rejonowego w Tychach, ul. Budowlanych 33 p. 317 (III piętro) 507 061 445; 32 32 33 205 mediator.tychy@gmail.com Dyżur: wtorki w godzinach 9.00 – 13.00 Zakres spraw: cywilne, gospodarcze, rodzinne
Mediator Tomasz Wyleżoł Budynek Sądu Rejonowego w Tychach, ul. Budowlanych 33 p. 317 (III piętro) 791 509 509; 32 32 33 205 t.wylezol@gmail.com Dyżur: wtorki w godzinach 9.00 – 13.00 Zakres spraw: cywilne, gospodarcze, rodzinne
Mediator Aneta Marczak-Cywińska Budynek Sądu Rejonowego w Tychach, ul. Budowlanych 33 p. 317 (III piętro) 32 32 33 205 aneta.marczak-cywinska@tychy.sr.gov.pl Dyżur: I i III poniedziałek miesiąca w godzinach 15.30 – 17.00 Zakres spraw: cywilne, rodzinne, gospodarcze
